Anders wonen met energie

Je gaat verhuizen. Mooi. Een fantastisch moment om je energiehuishouding te moderniseren. Maar...wat kan er in jouw straat?

Denken over je nieuwe huis is ook denken wat anders kan met nieuwe energie.

Misschien ga je verbouwen en kan je allerlei maatregelen nemen om te besparen. Bijvoorbeeld bouwkundige maatregelen zoals isolatie van muren en ramen in combinatie met een goede ventilatie waarbij warmte wordt teruggewonnen. Elke situatie is anders maar dit is de basis. Maar ook zuiniger apparatuur aanschaffen (led verlichting, modernere koelkast/diepvriezer) helpt. Met het ultieme: wat je niet nodig hebt niet aanzetten of niet aanschaffen (zoals een wasdroger).

In dit concept ‘Anders wonen met energie’ beginnen wij echter bij ‘wat bij de voordeur komt’ en hoe dat het beste is te combineren met wat je zelf in huis wilt. Elke uitgangssituatie van een gebouw of gebied is anders. Toch zijn er twee huidige hoofdvormen. Zie figuur 1.

Beschrijving figuur 1-1: Er ligt een aardgasnet en een elektriciteitsnet.

Met aardgas wordt via een cv-ketel de woning verwarmd inclusief het tapwater. Dit kan voor de keuken of douche eventueel gebufferd zijn door middel van een boiler. Ook het koken kan op aardgas. Alle andere apparatuur werkt op elektriciteit. Er is een (digitale) meter voor beide netten in de meterkast. Eenmaal per jaar wordt de rekening opgemaakt op basis van aflezing die op afstand wordt gedaan.

Beschrijving figuur 1-2: Er ligt een elektriciteitsnet en een warmtenet

Beschrijving: In de woning wordt warmte van het warmtenet ontrokken en eventueel gebufferd zowel voor tapwater als voor verwarming van de woning. Koken zal elektrische moeten. Alle andere apparatuur werkt op elektriciteit. Er is een (digitale) meter voor beide netten in de meterkast. Eenmaal per jaar wordt de rekening opgemaakt op basis van aflezing die op afstand wordt gedaan.

Afhankelijk van waar de woning staat zijn er meerdere soorten kabels, leidingen en buizen tot aan de voordeur aangelegd. De verwachting is dat hier in de komende jaren, op initiatief van de gemeente, het een en ander zal gaan veranderen. Wat zijn de concepten/varianten die in het vizier zijn? Daar gaan we het over hebben.

De huidige situatie (figuur 1) lijkt verhoudingsgewijs eenvoudig ten opzichte van de vier mogelijke vormen in de toekomst (figuur 2).

Beschrijving figuur 2-1: Er ligt alleen een elektriciteitsnet.

Alle apparatuur werkt op elektriciteit. Toch is er ook warmte nodig voor verwarming van de woning en het tapwater. Dit kan voor de keuken of douche eventueel gebufferd zijn door middel van een boiler. Op eigen dak of gezamenlijk in de buurt kan onder andere via zonnepanelen, verwerkt in allerlei oppervlakken, op bepaalde (zonnige) momenten (veel) elektriciteit geproduceerd worden. Als buurt is dit dan op te slaan in een buurtbatterij of andere vorm van opslag. Ook vervoermiddelen met een batterij kunnen (gedeeltelijk) meedoen in deze buffering.

Beschrijving figuur 2-2: Er ligt een (groen) gasnet en een elektriciteitsnet We gaan er vanuit dat er geen waterstofgas komt in de gebouwde omgeving. Alleen (voor een klein deel) groengas. Een installatie (cv ketel, wkk, fuelcell, warmtepomp) kan dan zowel op elektra als groengas werken en zo een voorraad warmte aanleggen. Op eigen dak of gezamenlijk in de buurt kan onder andere via zonnepanelen, verwerkt in allerlei oppervlakken, op bepaalde (zonnige) momenten (veel) elektriciteit geproduceerd worden. Als buurt is dit dan op te slaan in een buurtbatterij of andere vorm van opslag. Ook vervoermiddelen met een batterij kunnen (gedeeltelijk) meedoen in deze buffering.

Beschrijving figuur 2-3: Er ligt een elektriciteitsnet en een warmtenet

Alle benodigde warmte (behalve voor koken) wordt afgetapt van het warmtenet. Wat door een set aan installaties gedurende het jaar wordt voorzien van warmte. Zo zou een (tijdelijk) overschot van elektra omgezet kunnen worden naar warmte voor in een(buurt)buffer. Op eigen dak of gezamenlijk in de buurt kan onder andere via zonnepanelen (veel) elektriciteit geproduceerd worden. Als buurt is dan dit op te slaan in een buurtbatterij of andere vorm van opslag. Ook vervoermiddelen met een batterij kunnen (gedeeltelijk) meedoen in deze buffering.

Beschrijving figuur 2-4: Er ligt drie netten: groengas, elektra en warmte

We gaan er vanuit dat er geen waterstofgas komt in de gebouwde omgeving. Het voordeel van drie netten is dat overschot of tekort van het ene net naar het andere net overgeheveld kan worden. Op het elektra en warmtenet is eventueel op zowel individuele basis als gezamenlijke basis (ook) terug te leveren. Als de zonnepanelen maken dat de (buurt)batterijen vol zijn kan eventueel op meerdere plaatsen het overschot (via bijv. een warmtepomp) gebruikt worden om de warmtebuffers te vullen. Wanneer dit samenspel goed is ingeregeld is (op jaarbasis) minder elektra van buiten het gebied/de wijk nodig.

Dat het complexer wordt heeft te maken met de aard van de nieuwe bronnen waarmee gewenst is op lokaal niveau (voor eigen gewin) warmte en elektra te oogsten. Deze bronnen zijn vaak variabele in de tijd (zoals zon en wind). Bespaar dus zoveel mogelijk en denk na over welke energiebronnen je dichtbij en veraf kan en wil inzetten.

Kiezen/stemmen:

Welk concept spreekt het meeste aan (voor welke soort woningen/wijken)? En…wat zou daar nog aan kunnen verbeteren?

Stuur een reactie naar feedback@conceptboek.nl Klik hier voor de reacties (geredigeerd/gecategoriseerd) van vorige maanden.

Referenties:

De beschrijving ‘Anders wonen met energie’ is vooral een openbare bewustwording wat in de toekomst mogelijk kan worden als wie als maatschappij actief en positief gezamenlijk de toekomst willen vormgeven. Wanneer er voldoende feedback is verkregen bij Conceptboek zullen de initiatiefnemers van de referenties geattendeerd worden op de reacties om zo mogelijk hun beoogde dienstverlening meer toegesneden te maken op de verkregen signalen omtrent de maatschappelijke wensen/verwachtingen.

I-Informatie wat allemaal kan onder andere via www.milieucentraal.nl/ II-Praktijkvoorbeelden zien? Doe dan eens mee met de www.duurzamehuizenroute.nl Bewoners laten op twee zaterdagen in het najaar zien wat zij hebben gedaan aan het neerzetten van een betere energie en (vaak ook) waterhuishouding van hun huis. Oftewel alles wat je lokaal kan oogsten waaronder ook regenwater kan drukken op wat je via de netten nog nodig hebt.

III – Meer structureel per pand/met de buren of samen met een woningbouwvereniging. Je kan een digitale versie maken van je huis/woonblok als start om de mogelijkheden te verkennen. Zie bijvoorbeeld www.woonconnect.nl/

IV- Voor een gebiedsaanpak om te bespreken met gemeente, buurtverenening, netbeheerder en advies/ingenieursbureau die voor de woningsoorten/het gebied alternatieven met je wil verkennen. Zie www.holontool.nl